ความหมาย และความสำคัญของมนุษย์สัมพันธ์
คำว่า “มนุษยสัมพันธ์ ” ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Human Relations เป็นคำประสมที่เกิดจากคำ 2 คำรวมกันคือ มนุษย์ (Human) และ สัมพันธ์ (Relations)
– มนุษย์ (Human) หมายถึง ลักษณะของความเป็นมนุษย์ คือ ผู้มีจิตใจสูง
– สัมพันธ์ (Relations) หมายถึง ความผูกพัน เกี่ยวข้อง การติดต่อกัน ความเกี่ยวพันกัน
สรุป มนุษยสัมพันธ์ หมายถึง เป็นกลวิธีการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างเพื่อนมนุษย์ให้มาทำกิจกรรมร่วมกันแบบเต็มใจ และบุคคลที่มีมนุษยสัมพันธ์ก็จะเป็นบุคคลที่สามารถเข้ากับผู้อื่นได้ง่าย มีจิตสาธารณะที่เป็นที่รักใคร่ของผู้อื่นใครเห็นใครก็อยากอยู่ใกล้ มนุษยสัมพันธ์จึงเกี่ยวข้องกับความต้องการของบุคคล แรงจูงใจหรือสาเหตุภายในของบุคคลที่จะเข้ามาทำกิจกรรมใดๆ ให้บรรลุเป้าหมาย รวมทั้งการสามารถเอาชนะจิตใจผู้อื่นให้คล้อยตามจนสามารถทำงานนั้นๆ ได้สำเร็จ
ความหมายของมุษยสัมพันธ์ในแต่ละด้าน 1. ด้านจิตวิทยา คำว่ามนุษยสัมพันธ์มีความหมายถึงพฤติกรรมของมนุษย์ที่แสดงออกต่อกันในสังคม เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของตนเอง 2. ด้านสังคมวิทยา มนุษยสัมพันธ์ หมายถึง การที่คนซึ่งอยู่ร่วมกันมีการโต้ตอบและมีการตอบสนองต่อกันและกัน ซึ่งอาจเป็นทั้งความสัมพันธ์ในทางที่ดีหรือไม่ดีก็ได้เช่น ความร่วมมือ การแข่งขัน การต่อต้าน การต่อสู้ เป็นต้น
ความสำคัญของมนุษยสัมพันธ์ มนุษยสัมพันธ์มีความสำคัญทั้งต่อตัวบุคคลและต่อสังคมโดยส่วนรวม ใน 4 ด้าน คือ 1. ด้านการดำเนินชีวิต การมีมนุษยสัมพันธ์กับบุคคลอื่น ทำให้เราไม่รู้สึกโดดเดี่ยว ว้าเหว่า แต่ทำให้เรารู้สึกอบอุ่น มั่นคง ปลอดภัย ทำให้เราได้รับความรักและ การยอมรับในสังคม ซึ่งเป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิตของมนุษย์ 2. ด้านการบริหารจัดการ ในสถานประกอบการหรือในองค์การทุกแห่ง ปัจจัยที่สำคัญที่สุดก็คือคน ซึ่งเป็นผู้ที่ทำให้กิจการประสบความสำเร็จหรือล้มเหลวได้ ผู้ที่เข้ามาติดต่อเกี่ยวข้องก็คือคนอีกเช่นเดียวกัน ดังนั้น ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงาน และผู้ที่มาติดต่อจึงจำเป็นต้องใช้หลักมนุษยสัมพันธ์ในการบริหารและประสานงานกัน เพื่อให้ บรรลุวัตถุประสงค์ของแต่ละฝ่าย 3. ด้านเศรษฐกิจ ในกิจการอุตสาหกรรมใดๆ ก็ตาม คนเป็นปัจจัยการผลิตที่สำคัญและหลักมนุษยสัมพันธ์จำเป็นในการสร้างแรงจูงใจให้พนักงาน เพื่อให้เกิดความกระตือรือร้นในการทำงาน และเกิดประสิทธิภาพสูงสุด เศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ ก็จำเป็นต้องใช้หลักมนุษยสัมพันธ์ในการติดต่อประสานงานเช่นกัน
ประโยชน์ของการเรียนรู้เรื่องมนุษยสัมพันธ์ มีดังนี้
1. ก่อให้เกิดความราบรื่นในการคบหาสมาคม หรือเกิดการโต้แย้งให้น้อยที่สุด
2. ก่อให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในการทำงาน ผู้ร่วมงานมีความยินดีที่จะทำงานให้ ซึ่งบางครั้งในการทำงานอาจจะไม่ได้รับค่าตอบแทน แต่ก็พอใจที่จะทำให้
3. นำความสำเร็จมาสู่หมู่คณะในเรื่องของงาน และก่อให้เกิดความเชื่อถือแก่ผู้พบเห็น
องค์ประกอบของมนุษยสัมพันธ์ มี 3 ประการ คือ 1. ต้องมีความเข้าใจตนเอง ความเข้าใจตนเอง หมายถึง ความเข้าใจในความต้องการของตนเอง การรู้จุดเด่นจุดด้อยของตนการรู้ถึงจุดที่จะต้องปรับปรุงพัฒนาคน 2. ต้องมีความเข้าใจบุคคลอื่น เข้าใจบุคคลอื่น หมายถึง การที่เรารู้ถึงความต้องการหรือปัญหาของบุคคลอื่น บุคลิกลักษณะเฉพาะตัวของบุคคลนั้น ๆ และธรรมชาติของคน
3. ต้องยอมรับความแตกต่างของบุคคลอื่น ความแตกต่างของบุคคล หมายถึง ลักษณะที่ทำให้คนแต่ละคนไม่เหมือนกันซึ่งแต่ละคนย่อมมีความคิด จิตใจ สติปัญญา ความสามารถ เจตคติ ประสบการณ์ต่าง ๆ กัน สิ่งที่ทำให้มนุษย์เราแตกต่างกันไม่เหมือนกันนั้นมาจากหลายสาเหตุด้วยกัน
วิธีการสร้างมนุษยสัมพันธ์ 1. ยิ้มแย้มแจ่มใส 2. สร้างบรรยากาศ 3. พูดจาสุภาพอ่อนหวานเกรงใจคนอื่น 4. ไม่พูดมากและเป็นผู้ฟังที่ดี 5. ทักทายผู้อื่นก่อน 6. รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 7. ให้ความช่วยเหลือบุคคลและชุมชนตามความเหมาะสม 8. ไม่ทำตัวเหนือคนอื่น 9. ไม่เห็นแก่ตัว 10. มองคนอื่นในแง่ดี 11 จริงใจ สุจริตใจ ไม่นินทาว่าร้าย 12. เคารพในศักดิ์ศรีและความเป็นคนของคนอื่น